Հատված
Համեմատական մոտեցման օգտագործման հնարավորությունը կախված է զարգացած ֆոնդային շուկայի առկայությունից, ֆինանսական տեղեկատվության առկայությունից և գների և ֆինանսական տեղեկատվություն կուտակող ծառայությունների մատչելիությունից: ՀՀ-ում այդ պայմանների բացակայությունը հանգեցնում է այն փաստի, որ պրակտիկ գնահատողները շատ ավելի հազվադեպ են օգտագործում համեմատական մոտեցման բոլոր մեթոդները, համեմատած միայն զեղչված դրամական հոսքերի մեթոդի հետ: Համեմատական (շուկայի) մոտեցումը ներառում է երեք հիմնական մեթոդ. Կապիտալի շուկայի մեթոդը (ընկերության անալոգային մեթոդը), գործարքի մեթոդը և արդյունաբերության հարաբերակցության մեթոդը: Արդյունաբերության գործակիցների մեթոդը օգտագործվում է արևմտյան գնահատողների պրակտիկայում փոքր ընկերությունների գնահատման համար, բայց ներքին պրակտիկայում այն չի ստացել բավարար բաշխում՝ անհրաժեշտ տեղեկատվության բացակայության համար, որը պահանջում է երկար դիտարկման ժամանակահատված: Կապիտալի շուկայի մեթոդը հիմնված է համանման ընկերությունների բաժնետոմսերի շուկայական գների վրա: Ինչպես նշվեց առաջին գլխում, այս մեթոդի շրջանակներում ձեռնարկության սեփական կապիտալի շուկայական արժեքի որոշումը հիմնված է գնի բազմապատկման օգտագործման վրա: Նման բազմապատկիչներից է P/E (գին/զուտ եկամուտ) բազմապատկիչը, որն առավել նպատակահարմար է, երբ շահույթը համեմատաբար բարձր է և արտացոլում է ընկերության իրական տնտեսական վիճակը: «Լայթ ընդ Մոր» ՍՊԸ-ի ֆինանսական վիճակի և ֆինանսական արդյունքների վերլուծության ընթացքում պարզվել է զուտ շահույթի ցուցանիշի զգալի նվազում, որպեսզի գնահատումն իրականացվի այս բազմապատկիչի միջոցով: Այնուամենայնիվ, այն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է ունենալ տվյալներ ընկերության բաժնետոմսերի փաստացի շուկայական գնի վերաբերյալ՝ անալոգ: Տեղեկատվություն չկա նաև համաշխարհային ֆոնդային բորսաներում այն ընկերությունների բաժնետոմսերով գործարքների արդյունքների մասին, որոնք մոտ կլինեն ոչ միայն արդյունաբերության, այլ նաև շրջանառության ծավալների, կառուցվածքի գնահատվածին: Բացի դրանից, մեր երկրում արժեթղթերի շուկան չունի զարգացման այն մակարդակը, որպեսզի կազմակերպության գնահատման հիմքում դրվեն արժեթղթերը և դրանք հիմնավոր փաստաթղթեր համարվեն արժեքի հիմնավորման համար: Այլ կերպ ասած՝ մեր կողմից կատարված հաշվարկները ավելի շատ պայմանական բնույթ են կրում՝ բիզնեսի գնահատման գործընթացի պրակտիկ բացահայտման համատեքստում: Եվ, վերջապես, գործարքի մեթոդը (վաճառքի եղանակ) կապիտալի շուկայի մեթոդի հատուկ դեպք է, որը հիմնված է նաև ոլորտակից ընկերություններում վերահսկիչ փաթեթների առք ու վաճառքի գների վերլուծության կամ ընդհանուր առմամբ ձեռնարկությունների ձեռքբերման գների վերլուծության վրա:
Գրականության ցանկ
1. Պետական գույքի մասնավորեցման (սեփականաշնորհման) մասին ՀՀ օրենք, 17.12.1997թ.:
2. Բաժնետիրական ընկերությունների մասին ՀՀ օրենք, 25.09.2001:
3. Ամիրյան Բ., Բիզնեսի արժեքի գնահատման տնտեսագիտական հասկացությունը, նպատակը և մեթոդները, ԲԱՆԲԵՐ ՀՊՏՀ 2019.3:
4. Ամիրյան Բ., Բիզնեսի և արժեքի գնահատման հիմնախնդիրները ՀՀ բանկային համակարգում, Ատենախոսության սեղմագիր, Երևան 2020:
5. Եղիազարյան Ա.Ս., ՀՀ Ծառայությունների ոլորտում բիզնեսի գնահատման հիմնախնդիրները, Ատենախոսության սեղմագիր, Երևան 2014:
6. Մեհրաբյան Լ.Ն., Ձեռնարկատիրական իրավունք, Երևան 2015:
7. …