Հատված
Դժբախտ պատահարների, պայթյունների, հրդեհների, երկրաշարժերի, շատ այլ արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության ժամանակ առաջնահերթ փրկարարական գործողություններն են զոհերի որոնումն ու փրկումը, ովքեր հայտնվել են ավերված և վնասված շենքերում և շինություններում:
Տուժածները, որոնք գտնվում են խցանման մակերևույթի մոտ կամ փոքր բեկորների տակ, հանվում են՝ վերևից խցանումը ձեռքով ապամոնտաժելով, իսկ խցանման խորքում գտնվողները՝ դատարկությունների միջով, քանդված խոշոր տարրերից առաջացած ճեղքերով։ Աշխատանքն իրականացվում է անընդմեջ գործող՝ միմյանց փոխարինող հաշվարկներով։ Զոհերին փլատակների տակից հանելիս պետք է խուսափել թիթեղների, բլոկների, աղյուսների և այլ զանգվածային առարկաների տեղաշարժերից, որպեսզի տուժած անձին լրացուցիչ վնասվածքներ չպատճառեն: Առաջին հերթին ազատվում են գլուխը և մարմնի վերին մասը: Արդյունահանումից հետո անձին անհապաղ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ հենց տեղում ցուցաբերվում է անհրաժեշտ բուժօգնություն։ Երբեմն բժիշկները ստիպված են լինում օգնել տուժածին, երբ նա դեռ խցանման մեջ է, և նրա ազատման գործընթացը շարունակվում է։
Գրականության ցանկ
- Ա. Ալտունին, Քաղաքացիական պաշտպանության կազմավորումները տարերային աղետների դեմ պայքարում, «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան 1981,
- Գրիգորյան Հ. Մ., Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր, Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, «Աստղիկ» գրատուն 2014,
- Դանիելյան Ս.Հ., Հակոբյան Գ.Ա., Փրկարարի դասագիրք, Ուսումնական ձեռնարկ, Եր. Հեղ.հրատ. 2013, 203 էջ,
- Էդվարդ Սարգսյան, Լեռնային հրաձիգի ուղեցույց,Երևան 2020, 283 էջ,
- Հովակիմյան Գ.Պ., Փրկարարական գործ, Ձեռնարկ/Գ. Հովակիմյան-Տիգրան Մեծ 2010.-244 էջ,
- Ճաղարյան Գ. Հ., Բնակչության պաշտպանությունը արտակարգ իրավիճակներում և պատերազմի ժամանակ, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան 2016, 135 էջ,
- Մաթևոսյան Հ. Շ. , Վտանգներ. Փրկարարական աշխատանքներ, (Ընդհանուր նկարագրություն) , Ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, Երևան 2017,
- Մանուկյան Ս.Ա., Ճաղարյան Գ.Հ., Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր, Դասախոսությունների սեղմագրեր, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն 2017,
- Алимов Р., Дмитриев Е., Яковлев В. Космические катастрофы; надеяться на лучшее, готовиться к худшему // Гражданская защита. № 1.
- …