Հատված
Հոգեբանության մեջ հանդուրժողականության վերաբերյալ ուսումնասիրությունները կատարվում են հաղորդակցության, միջանձնային, ազգամիջյան և բազմատեսակ այլ հարաբերությունների, կարծրատիպերի, սովորույթների և այլնի համատեքստում: Հանդուրժողականության դրսևորում ենթադրում է առնվազն երկու կողմ [2, 8-9]: Հոգեբանության տեսանկյունից հանդուրժողականությունը բազմիմաստ է: Կարելի է առանձնացնել տերմինի երկու իմաստային կողմի կիրառում հոգեբանության մեջ՝ 1. որպես առանձին անհատի բնորոշ հատկանիշ՝ հաղորդակցական իրավիճակով պայմանավորված կամ որպես տվյալ անհատի խառնվածքի, բնավորության կայուն հատկանիշ, 2. որպես ոչ ագրեսիվ, հանդուրժող վերաբերմունք այլ անհատի նկատմամբ՝ պայմանավորված միմյանց նկատմամբ վերաբերմունքով [1, 67-68]: Ասել է թե՝ մի դեպքում անկախ հաղորդակցական միջավայրից կամ իրավիճակից մարդը դրսևորում է հանդուրժողականություն, քանի որ այն իր բնավորությանը, խառնվածքին բնորոշ է: Մյուս դեպքում հանդուրժողականությունը առավելապես իրավիճակային ուղղվածություն է ստանում և պայմանավորված է մեկի՝ մյուսի նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքով: Հաճախ մարդկային հարաբերությունները խարսխվում են կոնֆլիկտի կամ բախման վրա: Իսկ բախումներն անկասկած լավ բանի չեն հանգեցնում, խոչընդոտում, խաթարում են մարդկային հարաբերությունները, առաջացնում են լարվածություն, որը սովորաբար վատ անդրադարձ է ունենում մարդու առողջության վրա: Զարմանալի չէ, որ մարդիկ հիմնակում խուսափում և վախենում են բախումներից՝ դրսևորելով հանդուրժողականություն: Սակայն կոնֆլիկտները յուրաքանչյուրի կյանքում անխուսափելի են: Մարդը գտնվում է բազմատեսակ տեղեկատվության ստացման դաշտում: Անձին հատկապես դժվար է լինում սոցիալական իրականության մեջ կողմնորոշվել այն ժամանակ, երբ երևույթի կամ իրողության մասին ստացված տեղակատվությունը հակասական է լինում:
Գրականության ցանկ
1. Асмолов А.Г., Толерантность: различные парадигмы анализа // Толерантность в общественном сознании России. М.: Смысл, 1998,
2. На пути к толерантному сознанию. М., 2000
3. Карандашев В. Н., Методика Шварца для изучения ценностей личности: концепция и методическое руководство. СПб., 2004
4. Юнг К.Г., Конфликты детской души, Пер. с нем. — М.: Канон, 1997. (История психологии в памятниках).
5. Сонин В.А. Психолого-педагогический анализ профессионального менталитета учителя// Мир психологии. 2000. — №2.
6. Олпорт Г., Личность в психологии. СПб., 2004