Գիտելիքահենք տնտեսության ժամանակակից մարտահրավերները ՀՀ-ում

Հատված

Աշխատանքի էներգազինվածության և տեղեկատվության ապահովման բարձր մակարդակը աշխարհի զարգացած երկրներում փոփոխել է մարդկային աշխատուժի օգտագործման պայմանները, բայց և այնպես լիովին չի հանգեցրել սոցիալական արդարության որոշակի խնդիրների լիարժեք լուծմանը։ Հասարակությունում և գիտատեխնիկական բնագավառում պահպանվել է, այսպես կոչված, էկոպարազիտիզմը` երկրի ազգային հարստության ստեղծման մեջ ազգային եկամուտն աշխատանքային ներդրմանը ոչ համարժեք բաշխելու ձևով։ Չափազանց մեծ է սոցիալական կապիտալի դերը գիտելիքահենք տնտեսության և գիտելիքի հասարակության կառուցման գործում։ Սոցիալական կապիտալը չի կարող լինել առանձին մարդու գործողությունների հետևանք. այն առաջանում է անհատականի նկատմամբ հասարակական արժեքների գերակայությունից։ Քսաներորդ հարյուրամյակում աշխատանքի սոցիալական կառուցվածքն աշխարհի զարգացած պետությունների տնտեսությունում կրել է արմատական փոփոխություն, որի արդյունքում այդ երկրներում ձևավորվել է նոր միջնորդ սոցիում, որը միավորում է սպասարկման բնագավառի մարդկանց։ Նշված սոցիումը գերիշխող դիրք է զբաղեցրել զարգացած կապիտալիստական երկրներում, որոնց տնտեսությունը մտել է նոր` հետարդյունաբերական զարգացման փուլ տնտեսական տեսանկյունից, իսկ սոցիալական տեսանկյունից` սպառողական փուլ։ Տնտեսության զարգացումը որոշվում է բացարձակ ավելացված արժեքի աճի մակարդակով, որը բնութագրվում է բացարձակ հասարակական աշխատանքի նորմայով, այսինքն` վերարտադրության բնագավառից աշխատանքի էներգետիկ և տեղեկատվական ապահովման հետևանքով ազատվող մարդկանց քանակով։ Անհրաժեշտ է սոցիալական այնպիսի միջավայր ու քաղաքականություն, որի դեպքում մարդկանց միջև կհաստատվի փոխադարձ վստահության, հարգանքի, աջակցման մթնոլորտ։ Այդպիսի միջավայր կարող է ստեղծվել մշակութային, սոցիալական կապիտալների և դրանց հենքի վրա կառուցված գիտելիքի հասարակության փոխգործակցությամբ, որոնց փոխներթափանցումների արդյունքում կառաջանա նպաստավոր մի շրջան` ապահովելով սիներգիկ էֆեկտներ։